شناسنامه فیلم
crash،یک فیلم درام آمریکایی است که در سال 2004 ساخته شد،کراش برنده جایزه اسکار بهترین تصویر و بهترین فیلمنامه اصلی در جوایز اسکار شد.
کارگردان :پل هگیس
نویسنده:پل هگیس،بابی مورسکو
بازیگران: برندن فریزر،ساندرا بولاک،دان چیدل،لوداکریس،لارنز تایت،جنیفر اسپوزیتو،مت دیلون،کیت دیوید،ترنس هاوارد،تانیدا نیوتون،مایکل پنیا،شان طوب،بهار سومخ،ویلیام فیچنر،لرتا دوین،تونی دنزا
موسیقی: مارک آیشام
فیلم‌بردار:جی مایکل مورو
تدوین:هیوز وینبورن
خلاصه فیلم
این فیلم تنش های اجتماعی و نژادی لس انجلس را یه تصویر می کشد که معماها و رازهایی یکی پس از دیگری مطرح و به سادگی حل می شوند. در این فیلم،روابط سفید پوست ها و سیاه پوست ها و نحوه یرخورد و تعامل آن ها با یکدیگر را نشان داده است، نگاهی که شاید در تعصبات فکری، کوته نگری انسان ها رنگ باخته و فرصت دیده شدن را داشته باشد و به نوعی در جهت تغییر نگرش مخاطبان کوشیده است
بنابراین او دیدگاه های جاری افراد نسبت به سیاه پوست ها را به چالش می کشد که بدون چون و چرا چنین پیش فرض ها و کلیشه هایی را پذیرفته اند و به خوبی در این فیلم نشان می دهد که اغلب این پیشداوری ها باید دوباره بازنگری شوند.
crashفیلمی منحصر به فرد با محتوایی پیچیده است که در چندین لایه قابل تحلیل است که رفته رفته نقاط تاریکی رو به روشنی می روند نقاط تاریکی آن این است که در صحنه های گوناگونی به سیاه پوست ها برچسب هایی زده می شود و در آخر نقطه روشنایی طلایی را نشان می دهد که فرد نژادپرست سفید پوست که در چندین صحنه فیلم شاهد رفتار بد او با سیاه پوست ها بودیم، زن سیاه پوست را از مرگ حتمی در یک تصادف خطرناک نجات می دهد.
در این پست می خواهم براساس مفاهیم ارتباطات میان فرهنگی این فیلم را تحلیل کنم.
هویت و خودانگاره
کنشگران می توانند به شیوه ها و روش های متعددی خود را تعریف و ارائه کنند ، مید با تفکیک من از خودم معتقد بود خودم همان خودی است که از دیدگاه دیگران مهم یا کل اجتماع پنداشته و دریافت می شود، در مجموع مید باور داشت که انسانها در ساختارهای اجتماعی که خود نیافریده اند زاده می شوند و تحت فشار محدودیت ها، آداب و رسوم و قوانین عمل می کنند(خوبیاری،افراسیابی،1393). به نظر کولی آگاهی یک شخص از خودش، بازتاب افکار دیگران درباره ی خودش است؛ پس به هیچ روی نمی توان از خود های جداگانه، سخن به میان آورد و در واقع خود، حاصل ادراک همبسته من، او و آنها است و وی برای روشن ساختن خصلت انعکاسی خود، آن را با آینه مقایسه کرده و به آن «خود آینه سان» می گوید.مفهوم خود آینه سان کولی از سه عنصر اصلی ساخته شده است: 1-ظاهر ما به چشم دیگری چگونه می نماید.2-داوری او درباره ی ظاهر ما چیست و سرانجام چه احساسی از خود برای ما پدید می آید؟ پس ملاحظه می شود که در نظریه کولی «خود» در یک فراگرد اجتماعی مبتنی بر مبادله ارتباطی پدید می آید و در آگاهی شخص منعکس می شود (کورز ،308:۱۳۸۵ به نقل از خوبیاری،افراسیابی 1393 ).
در این فیلم هنگامی که شخصیت لودیچریس با دوستش صحبت می کند دیدگاه های رایج مربوط به خود را به یاد می آورد که چگونه با آن ها رفتار می شود؟و چه دیدگاهی نسبت به آن ها دارند؟
بازنمایی ایرانی ها
هال به مفهوم بنیادین «دیگری» به عنوان یکی از مبانی فهم بازنمایی اشاره می کند و بحث خود را با این سؤال آغاز می کند که چرا تفاوت، مفهومی مناقشه انگیز در بازنمایی است؟ بازنمایی، به ویژه زمانی که با تفاوت ها سرو کار داشته باشیم، موضوع پیچیده ای است.به طور کلی هال با نظریه بر ساخت گرایانه بازنمایی، این بحث را مطرح می کند که رسانه ها واقعیت را بازتاب نمی دهند بلکه آن را به رمز در می آورند، این امر در ارتباط با دیگری و از خلال تفاوت های معنایی شکل می گیرد (گیویان،زرگر،1393).
به عنوان مثال درفیلم crash ایرانیان به عنوان تروریسم و انسان های احمق و نفهم بازنمایی شده اند برای مثال هنگامی که دختر و پدر ایرانی به فروشگاهی برای خرید اسلحه مراجعه می کنند ، به کارگیری واژگانی چون «اسامه بن لادن» و «هواپیمای 747» توسط مرد فروشنده به بار ایدئولوژیک تروریسم بعد از واقعه یازده سپتامبر اشاره دارد.
از طرف دیگر هنگامی که کاراکتر قفل ساز برای فرهاد مرد ایرانی درمورد خرابی در می گوید سوال پرسیدن مکرر مرد ایرانی به گونه ای ست که احمق و کج فهم است و تا اخر فیلم شخصیت تمامی افراد بازنگری می شود و تنها شخصیت بازیگر ایرانی احمق و نفهم باقی ماند.
بازنمایی سیاه پوست ها و انگاره های ذهنی
ایدئولوژی ها نژاد پرستانه متضمن این است که درکل «ما» چگونه در مورد «آن ها» می اندیشیم رسانه ها از طریق بازنمایی جایگاه اجتماعی،سیاسی هر نژاد و قومیتی را ترسیم و برساخت می کنند هال (۱۹۹۶) با تمرکز بر دوره های متأخر، موضوع تغییر در سیاست بازنمایی در فرهنگ سیاه را مطرح می کند. به گمان وی، در بازنمایی سیاه پوستان مسئله اصلی بازنمایی «دیگری» در قالب کلیشه های رسانه ای و طبیعی سازی ها پابرجاست(بیچرانلو، ترابی اقدم،1397). لیپمن ادعا کرد که کلیشه ها به عنوان محصولات فرهنگی بر شخصی تحمیل می شوند و شیوه ادراک برخی واقعیت ها و پدیده های اجتماعی را دستکاری می کنند(Ndiayea,2014).
در این فیلم کلیشه های متعددی چون بدبخت،دزد و...به سیاه پوست ها زده می شود،نمونه ای از این کلیشه ها را در صحنه های مختلف نسبت به قفل ساز شاهدیم که او به عنوان دزد،اراذل و اوباش خطاب می شود، بنابراین درک ما از دیگران یا انچه که به دیگران نسبت می دهیم ممکن است تحت تاثیر اسکیماهایی باشد که از قبل به عنوان پیش فرض در ذهن داریم.
در ارتباطات بین فرهنگی اسکیماهای فرهنگی به طور مستقیم در مورد سایر مردم به عنوان «دیگری» نیست بلکه چیزهایی است که در میان «ما» در مقابل« دیگری» به اشتراک گذاشته می شود. (شریفیان، ۲۰۰۳).افراد برخی ملیت ها در باره افراد سایر ملتها، نژادها، فرهنگ ها، مذهبها و حتی افراد جنس مخالف تصورات قالبی خاصی دارند. این قالب های فکری گاه از واقعیت فاصله می گیرند و زمینه پیشداوری و تبعیض را فراهم می کنند (کریمی، ۱۳۸۵).
تعصب
«تعصب به رفتار یا برخورد نامناسب، انحرافی و بدون گذشت نسبت به گروه دیگری از مردم اطلاق می شود. تعصب به احساسات و عقاید منفی (ترس، اضطراب، عصبانیت) و آمادگی برای اقدام با اعمال انحصاری مربوط می شود وقتی تعصب در ارتباط بین فرهنگ ها به کار گرفته شود، فرد مورد تعصب را دروضع نامساعدی قرار میدهد که مستقیما با برخورد واقعی او ارتباط ندارد، بلکه جزیی : از سوء تعبیر فرد متعصب است».(سامووار و همکاران، ۱۳۷۹: ۳۹۷ به نقل از مرادی 1394) .
به عنوان مثال وقتی که کارکتر زن دو مرد سیاه پوست را در خیابان دید به صورت ناخودآگاه به سمت همسرش رفت به نظر می آید که رفتار او ناشی از ترس باشد.
نتیجه گیری
در این فیلم «دیگری» اگر چه تعبیه شده است ولی به صورت کامل درونی نشده است بنابراین درک تفاوت ها در ارتباطات میان فرهنگی مهم است و با گفتگوی فرهنگی و ایجاد تفاهمه، کلیشه ها و پیش داوری ها نسیت به سایر نژاد ها و قومیت ها کم می شود و از طرف دیگر حساسیت بین فرهنگی کاهش یابد .
منابع
خوبیاری،ف؛افراسیابی،ا،(۱۳۹۳)، مطالعه عوامل اجتماعی مرتبط با هویت دانشجویی در میان دانشجویان دانشگاه های یزد،پایان نامه،دانشگاه یزد،دانشکده علوم اجتماعی.
گیویان،ع؛زرگر،م، (۱۳۸۸)، بازنمایی ایران در سینمای هالیوود،فصلنامه تحقیقات فرهنگی،دوره دوم،شماره ۸،زمستان ۱۳۸۸،ص ص ۱۷۷_۱۴۷
بیچرانلو،ع؛ ترابی اقدم(۱۳۹۷)،بازنمایی سیاه پوستان در سینمای آمریکا در سال های ۲۰۰۹ تا۲۰۱۷،مطالعات فرهنگ_ارتباطات،دوره نوزدهم،شماره چهل و دوم.
مرادی،ع(۱۳۹۴)،هم افزایی فرهنگی؛الگویی برای دستیابی به جهان عاری از خشونت،پژوهشگاه علوم انسانی،سال دهم،شماره ۸۵.
Ndiayea, I. A., & Ndiayea, B. (2014). Sociocultural Stereotypes in Media and Intercultural Communication (Africa in the Polish Media). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 154, 72-76.
